Coöperatief denken – over kritische empathie en de kracht van drijfpunten
Op maandag 31 maart vond het webinar Coöperatief denken – Een webinar over kritische empathie en de kracht van drijfpunten plaats, met bijdragen van Wouter Colpaert, Marty Barneveld, Loes Janssen en Mare Roelfsema. Luc Berris leidde het gesprek.
U kunt onderaan deze pagina binnenkort de opname vinden.
Veel gesprekken worden gekaapt door vermoedens: de gesprekspartner heeft een agenda, een belang, een opdracht, een vooroordeel. Dat bepaalt het luisteren en beperkt de mogelijkheden om in alle vrijheid van gedachten te wisselen en tot een gedragen standpunt te komen.
Binnen het VO en het WO wordt sinds kort het coöperatieve gesprek ingezet, waarin de deelnemers ‘vanzelf’ de overwegingen van de ander én die van henzelf onderzoeken. Deze geweldloze gesprekstechniek ontstond als reactie op een debatklimaat waarin veel beweerd en weinig geluisterd wordt en de reflectie en nuance nogal eens ontbreken. De opbrengst reikt nog een paar stappen verder. Coöperatieve gesprekken vergroten het perspectief en begrip van de deelnemers, leveren verbinding op door de inzet van kritische empathie en bewegen weg van het denken in zekerheden.
Coöperatieve gesprekken zijn gesprekken die gedragen worden door vragen. Daarmee lijken ze enigszins op socratische gesprekken, maar dan zonder de sturende inbreng van een gespreksleider. Oogmerk is een ruim en belangeloos onderzoek van een probleemveld én van de denk- en belevingswereld van alle betrokken. En daarbij draait het nadrukkelijk niet om het formuleren van oplossingen, het gelijk aan je kant krijgen of sterke retorica.
De raakvlakken met MGA laten zich raden. Er is echter één duidelijk verschil: de deelnemers aan een coöperatief gesprek worden nadrukkelijk uitgenodigd om hun standpunten te formuleren. Doordat deze consequent door alle betrokkenen beluisterd en gewogen worden, krijgen deze standpunten echter de kracht van drijfpunten: ze zijn input om verder te denken.
Wat je precies aan het coöperatief denken hebt, ook buiten het onderwijs? Tijdens de webinar vertelden Marty Barneveld, Wouter Colpaert, Loes Janssen en Mare Roelfsema van Bureau Drijfpunt over deze nieuwe -eenvoudige- gesprekstechniek en de toepassingsmogelijkheden. Leuk weetje: een sprekend voorbeeld is het populaire, jaarlijkse Van Abbedebat in het Van Abbemuseum in Eindhoven. Bekende en minder bekende Nederlanders uit allerlei disciplines leggen de middelbare scholieren daar heikele kwesties voor. Zo wilde burgemeester Jeroen Dijsselbloem weten hoe de leerlingen dachten over de woningnood en de optie om langer thuis te blijven wonen.
Meer informatie over coöperatief denken is te vinden op de website van Bureau Drijfpunt, waar ook de link is te vinden om het boek Lang leve de vraag! te bestellen.
De opname van het webinar kunt u hieronder vinden.
Wouter Colpaert is docent levensbeschouwing en filosofie, counselor en met Marty Barneveld, docent Nederlands, oprichter van Bureau Drijfpunt. Loes Janssen is artistiek leider van literair productiehuis Tilt. Mare Roelfsema is consultant sociale innovatie en filosoof.